اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و درمان آن

[ad_1]

‌PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه، اختلالی روانی است که فرد پس از مشاهده یا تجربه مستقیم رویدادی آسیب‌زا که خارج از تحمل اوست ایجاد می‌شود.

اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD تنها اختلالی است که شامل حال تمام افراد نمی‌شود. در واقع تنها کسانی ممکن است به این اختلال دچار شوند که در معرض یک حادثه جدی قرار بگیرند که از تحمل فرد خارج باشد. هم کودکان و هم بزرگسالانی که در برابر سوانح شدیدی چون جنگ یا تجاوز و... قرار گرفته باشند و از نظر روانی آمادگی داشته باشند از ابتلا به این اختلال و پیامدهای آن در امان نیستند. در این مقاله با تعریف، علائم و نشانه‌های تشخیصی و همچنین حقایق بیشتر مربوط به این اختلال آشنا شوید.

تعریف اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه یا آسیب ((Post-Traumatic Stress Disorde نشانگان یا سندرمی است که پس از مشاهده، تجربه مستقیم یا شنیدن یک عامل استرس‌زا و آسیب‌زای شدید مانند تجاوز جنسی، جنگ، تصادف رانندگی، زلزله، آتش سوزی و دیگر عواملی که می‌تواند به مرگ واقعی یا تهدید به مرگ یا وقوع یک سانحه جدی منجر شود، بروز پیدا می‌کند.

البته الزاما همه‌ کسانی که فشارهای روانی شدید را تجربه می‌کنند، گرفتار این نوع اختلال نمی‌شوند. در واقع ترس و فشار روانی که پس از برخورد با این رویدادها در فرد پدید می‌آید باید بیش از اندازه بوده به نحوی که فرد توانایی کنترل شرایط را از دست بدهد. زنان با نرخ شیوع ۱ در ۱۰ و مردان با نرخ شیوع ۱ در ۲۵ در طول زندگی خود به این اختلال مبتلا می‌شوند که این آمارها بیانگر نرخ بیشتر شیوع در زنان می‌باشد. زنان احتمالا این اختلال را بیشتر به دلیل تجاوز یا سوءاستفاده های جنسی در کودکی و بزرگسالی خود تجربه خواهند کرد.

PTSD در کودکان: برخی معتقدند که واکنش تند کودکان در مقابل حوادث بهنجار محسوب می‌شود و پس از مدتی از بین می‌رود. در عین حال برخی دیگر معتقدند که کودکان نیز به اختلال استرس پس از سانحه دچار می‌شوند ولی محرک‌های آنها متفاوت است. مثلا ممکن است تماشای یک فیلم بد در کودکان موجب ایجاد این اختلال شود.

PTSD همراه با دیگر اختلالات: گاهی PTSD همراه با دیگر اختلالات روانی است. این نوع اختلال بسیار شایع‌تر از نوع ساده آن است. این نوع PTSD معمولا با حداقل یک اختلال روانپزشکی مهم دیگر مانند افسردگی، اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، هراس، و سایر اختلالات اضطرابی همراه است. تحقیقات نشان می‌دهند که درمان دو اختلال به طور هم زمان دست آورد نتایج بهتری را در پی خواهد داشت. این امر به ویژه برای موارد همراهی اختلال استرس پس از سانحه و اعتیاد به الکل و مواد مخدر، بیشتر صدق می‌کند.

نشانه‌های تشخیصی استرس پس از سانحه

تشخیص این اختلال که از نظر بالینی پریشانی قابل ملاحظه‌ای به وجود می‌آورد برای کسانی مقرر می‌شود که در معرض رویداد آسیب زایی قرار گرفته‌اند که در آن:

• رویدادی را تجربه کرده، شاهد بوده یا با آن مواجه شده‌اند که مرگ واقعی یا تهدید به مرگ یا جراحت جدی یا تهدید جسمانی برای خودشان یا دیگران را دربر داشته است.
• با ترس شدید، درماندگی یا وحشت پاسخ دادند.

این رویدادها آسیب‌زا حداقل به مدت یک ماه به یک یا چند در طریق زیر دوباره تجربه می‌شود:

• یادآوری‌های ناراحت کننده مکرر و مزاحم رویداد آسیب‌زا
• رویاهای ناراحت کننده مکرر از رویداد آسیب‌زا
• عمل کردن یا احساس کردن به صورتی که انگار رویداد آسیب‌زا تکرار شده است (مثلاً مرور ذهنی تجربه، تصاویر ذهنی و توهمات)
• ناراحتی شدید هنگام مواجهه با علائم بیرونی یا درونی که مظهری از آن رویداد هستند یا به آن شباهت دارند.
• واکنش‌پذیری فیزیولوژیکی هنگام مواجه شدن با علائم درونی یا بیرونی که مظهری از آن رویداد بوده یا به آن شباهت دارند.

حداقل برای مدت یک ماه فرد از محرک‌های مرتبط با رویداد آسیب زا اجتناب می‌کنند و کرختی پاسخدهی کلی در او جود دارد که با حداقل سه مورد زیر نشان داده می‌شود:

• تلاش برای اجتناب کردن از افکار، احساسات یا مکالمات مربوط به رویداد آسیب‌زا
• تلاش برای اجتناب کردن از فعالیت‌ها، مکان‌ها، یا افردی که خاطرات سانحه را تحریک می‌کنند.
• ناتوانی در به یادآوری جنبه مهمی از رویداد آسیب‌زا
• کاهش محسوس علاقه به فعالیت‌های مهم یا مشارکت در آنها
• احساس جدایی از دیگران یا بیگانگی با آنها
• محدود بودن دامنه عاطفه (مثلاً ناتوانی در تجربه کردن احساس‌های عاشقانه)
• احساس کوتاه بودن آینده (مانند احساس بدبینی نسبت به شغل، خانواده و زندگی)

حداقل به مدت یک ماه نشانه‌های مداوم افزایش انگیختگی وجود دارد که با حداقل دو مورد زیر نشان داده می‌شود:

• مشکل به خواب رفتن یا خفته ماندن
• تحریک پذیری یا طغیان‌های خشم
• مشکل تمرکز
• گوش به زنگ بودن
• پاسخ یکه خوردن مفرط

حقایقی در مورد اختلال استرس پس از سانحه

• اگر علائم مشاهده شده شدید باشد و تا یک ماه ادامه داشته باشد استرس حاد نام دارد و اگر از یک ماه بگذرد PTSD است.
• علائم گاهی خیلی دیر (حتی گاهی پس از 30 سال) خود را نشان می‌دهند.
• احتمال رخ دادن PTSD در افراد روان رنجور بالاتر است.
• درمان این اختلال در کودکان و بزرگسالان تقریبا یکسان است.
• اختلال استرس پس از سانحه، مانند هر اختلال روانشناختی دیگر، یک ضعف شخصیتی نیست. بعضی از مبتلایان به این اختلال ممکن است استعداد ژنتیکی ابتلا به ان را داشته باشند.
• مطالعات نشان می‌دهند که اکثریت قریب به اتفاق مبتلایان به PTSD، پرخاشگر نیستند و تنها ۸ درصد از کل جمعیت این بیماران مرتکب رفتارهای خشونت آمیز شده‌اند.
• به نظر می‌رسد زمینه ژنتیکی، نژاد و دوران کودکی در ایجاد این بیماری مؤثر هستند.

درمان اختلال استرس پس از سانحه

در درمانPTSD  هم دارودرمانی و هم روان درمانی در مورد این اختلال مورد استفاده قرار گرفته‌اند و می‌گیرند. اما ظاهرا روان درمانی اثربخش‌تر بوده است:

دارودرمانی: دارو درمانی می‌تواند به بهبود این اختلال کمک کند اما باعث درمان کامل این اختلال روانی نمی‌شود. داروهای ضدافسردگی SSRI در بهبود آن اثرگذار هستند.

روان درمانی: روان‌درمانی اختلال استرس پس از سانحه به روش‌های گوناگونی انجام می‌شود که بستگی به رویکرد روان‌شناس دارد. یکی از بهترین روش‌ها برای درمان، روش درمان شناختی-رفتاری یا CBT است. درمان PTSD ممکن است ماه ها به طول بیانجامد. بهبود فرد به این بستگی دارد که تا چه اندازه با روان‌شناس همکاری کند. یکی دیگر از روش‌های درمانی، حساسیت‌زدایی با حرکات چشم و پردازش دوباره یا EMDR است. EMDR تکنیکی است که از حرکت‌‌های چشم برای کمک به مغز به منظور پردازش تداعی‌ها و منطقی‌سازی رویدادهای تروماتیک بهره می‌گیرد. این روش درمانی نیز یکی از روش‌هایی است که در درمان این اختلال بسیار اثرگذار بوده است.

حقایق، باورهای غلط و برچسب‌ها در مورد اختلال استرس پس از سانحه باعث می‌شوند تا مبتلایان به آن به دلیل ترس از برچسب‌هایی که از سوی جامعه می‌خورند، به دنبال درمان نباشند و تصور کنند تنها راه مقابله با PTSD این است که از نظر روانی قوی باشند. مهم است که ما بتوانیم اطلاعات درست و غلط را خصوصا در مورد اختلالات روانی تشخیص دهیم و تلاش کنیم تا سواد سلامت روان خود را افزایش دهیم.

گروه روانشناسی ستاره

[ad_2]
لینک منبع

اختلال پرخوابی چیست و چگونه درمان می‌شود؟

[ad_1]

اختلال خواب پرخوابی (Hypersomnia) با دوره‌های خواب آلودگی بیش از حد روزانه یا خواب شبانه طولانی مدت مشخص می‌شود و با دارو و... درمان می‌شود.

خواب یکی از نیازهای ضروری برای سلامت جسمی و روانی انسان است و اختلالات خواب یکی از مشکلات رایج بین مردم می باشد که باید مورد توجه قرار بگیرد. اکثر افراد از اینکه کمتر یا بییشتر از آنچه که به نظرشان لازم است می‌خوابند یا اینکه خواب آرامی ندارند، شکایت می‌کنند. در این مقاله به اختلال خواب پرخوابی و راه‌ درمان آن پرداخته شده است.

تعریف اختلالات خواب

اختلال خواب (Sleep disorder) مانند زیاد یا کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن است. این اختلالات می‌تواند ناشی از بیماریهای روانپزشکی مانند اضطراب، افسردگی، بیماریهای سیستم تنفسی (خرناس) یا به عنوان نوعی بیماری سالمندان باشد. از مهم‌ترین اختلالات خواب بی‌خوابی و فلج خواب یا بختک است. اختلالات خواب را به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم کرده‌اند:

• اختلالات اولیه دسته‌ای هستند که هیچ وابستگی یا ارتباطی با بیماری‌های جسمانی و روانی و مصرف مواد مخدر ندارند.
• در اختلالات ثانویه، اختلال خواب پیامد یک بیماری جسمی، روانی، اضطراب، افسردگی ، مصرف مواد مخدر و الکل است.

انواع بی‌خوابی‌ها و پرخوابی‌ها جزو اختلالات اولیه هستند. اشکال در شروع خواب، تداوم خواب، احساس ناراحتی پس از بیدار شدن به مدت یک ماه اختلال خواب را منعکس می‌کند و فرد باید نسبت به این علایم هشیار باشد. خواب آلودگی مفرط که مدت یک ماه یا بیشتر طول بکشد. ممکن است بیشتر بر نوجوانان و بزرگسالان جوان دیده شود و می‌تواند یکی از علائم افسردگی باشد.

تعریف اختلال پرخوابی

پرخوابی (Hypersomnia) با دوره‌های خواب آلودگی بیش از حد روزانه، یا خواب شبانه طولانی مدت مشخص می‌شود. افرادی که دارای اختلال پرخوابی می‌باشند، اغلب بارها و بارها در طول روز در زمان‌ها و مکان‌های نامناسب مانند محل کار، در حال مصرف غذا و یا در مکالمات مجبور به خواب می‌شوند. بیماران اغلب خواب طولانی داشته و مشکل بیدار شدن از خواب دارند، و در بیداری نیز ممکن است احساس گیجی داشته باشند.

افراد مبتلا به اختلال پرخوابی نیاز به حدود 70 ساعت خواب در هفته دارند و به سختی از خواب بیدار می‌شوند. هنگامی این افراد بیدارند، معمولا احساس‌شان این است که شب‌شان به بیدارخوابی گذشته است و آن را مانند راه رفتن در مه توصیف می‌کنند. اغلب این افراد پس از اینکه تشخیص بیماری‌هایی مانند افسردگی، قطع تنفس حین خواب یا مشکلات تیروئید در مورد آنها رد می‌شود، مشکلشان به عنوان اختلال خواب تشخیص داده می‌شود.

علت اختلال پرخوابی

اختلال پرخوابی ممکن است ناشی از:

• مصرف مواد مخدر یا الکل
• مصرف برخی داروها، یا قطع داروها
• داشتن استعداد ژنتیکی برای پرخوابی بدون علت شناخته شده‌
• شرایط پزشکی از جمله بیماری‌های اسکلروز، افسردگی، آنسفالیت، کم کاری تیرویید، صرع، چاقی و...
• گاهی پرخوابی یک نشانه است و در واقع می‌تواند بخشی از یک اختلال دیگر باشد. به عنوان مثال خواب سنگین می‌تواند نشانه سندرم کلین لوین باشد که این سندرم یک اختلال عصبی است که اغلب مردان بزرگسال را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

علایم اختلال خواب پرخوابی

• خواب آلودگی
• مشکل در بیدار شدن
• احساس گیجی یا سرگردانی
• افزایش زمان خواب تا 18-14 ساعت در روز
• اضطراب
• کم انرژی بودن
• بی قراری
• فکر یا گفتار کند
• از دست دادن اشتها
• مشکلات حافظه
• افزایش نیاز به خواب در طول روز
• برخی از بیماران توانایی عملکرد مناسب در خانواده، روابط اجتماعی، شغلی و غیره را از دست می‌دهند.

درمان اختلال خواب پرخوابی

تحقیقات نشان داده است که بیماران دچار پرخوابی یک ناقل شیمیایی مغزی تولید می‌کنند که آنها را در همه اوقات در حالت خواب‌آلوده نگه می‌دارد. این یافته‌ها دال بر این است که احتمالا درمان دارویی برای افراد دچار پرخوابی می‌تواند موثر باشد.اما تحقیق و بررسی در این زمینه همچنان ادامه دارد.

درمان دارویی: در صورت پرخوابی معمولا محرک‌هایی مانند آمفتامین، متیل فنیدیت، و مدافینیل، تجویز می‌شود. سایر داروهای مورد استفاده برای درمان این اختلال، شامل کلونیدین، لوودوپا، بروموکریپتین، داروهای ضد افسردگی، و مهارکننده‌های مونوآمین اکسید هستند. داروی آرمودافینیل نیز در سال 2007 برای درمان اختلال خواب پرخوابی تایید شد که از لحاظ شیمیایی مشابه مدافینیل می‌باشد. آرمودافینیل دارای مزیت‌هایی است از جمله این که مقدار کمتری از آن تأثیر بیشتری خواهد داشت.

تغییر رفتار: برای مثال اجتناب از کار در شب و فعالیتهای اجتماعی که موجب به تاخیر انداختن زمان خواب می‌گردد و همچنین رژیم غذایی مناسب مانند کاهش مصرف الکل و کافئین.

نور درمانی: پرخوابی ممکن است به علت اختلال ریتم بدن اتفاق بیافتد این ریتم به وسیله رویارویی با نور و تاریکی کنترل می‌شود بنابراین نور درمانی در کاهش پرخوابی موثر می‌باشد. از نور درمانی برای درمان بیماران مبتلا به اختلالات عاطفی فصلی استفاده می‌کنند. این بیماران معمولا دچار افسردگی زمستانی و خواب آلودگی شدید می‌شوند. مواجهه تدریجی با نور به طور فزاینده‌ای درکاهش پرخوابی مفید است. در این روش شبیه سازی طلوع، بیدارشدن را برای این بیماران آسان‌تر می‌سازد و در ساعات صبح احساس هوشیاری بیشتری دارند.

بهبود خود به خود: علت پرخوابی معمولا ناشناخته است. این اختلال در بسیاری از افراد به طور ناگهانی و خود به خود درمان می‌شود و این امر نشان می‌دهد که پرخوابی یک عارضه موقتی می‌باشد که به مرور زمان بهبود می‌یابد.

چگونه به درمان اختلال خواب پرخوابی کمک کنیم؟

• پرخورى در شب که از مهمترین عوامل پرخوابى است. سعى کنید شب‏ها به حداقل غذا اکتفا کنید و غذا را سرشب میل کنید که تا موقع خواب هضم شده باشد.
• اگر طبع شما سرد است از خوردن غذاهایى مثل ماست، بادمجان، ترشیجات و غیره که طبیعتا سرد هستند و موجب تشدید خواب‏آلودگى مى‏شود بپرهیزید و اگر طبیعت شما گرم است از غذایى که طبیعت گرم دارند نیز اجتناب کنید.
• عدم تحرک و ترک ورزش روزانه باعث اجتماع رطوبت در بدن و خواب آلودگی می‌شود. در عین حال اگر فعالیت‏هاى بدنی شما زیاد است آنها را تعدیل کنید.
• با برنامه‏ریزى دقیق سعى کنید به تدریج از میزان خواب خود بکاهید. مثلا جدولى تنظیم کنید که به مدت یکماه (هر روز 5 دقیقه) از طول خواب خود حدود یک ساعت یا بیشتر کم کنید.
• توجه داشته باشید که 6 تا 7 ساعت خواب، ضرورى است و اگر کاستن از خواب موجب افت کارآیى روزانه شما مى‏شود، هرگز در صدد کاهش میزان خواب خود برنیایید.
• براى پس از بیدار شدن از خواب یک برنامه مفید و الزام‏آور، تنظیم کنید؛ به طور مثال یک برنامه مرتب مطالعه‏اى یا عبادى و یا ورزشى داشته باشید.
• گاه مشکل پرخوابی در روز به علت دیر خوابیدن در شب است. برای رفع این مشکل، افراد باید خواب خود را به تأخیر نیندازند و در همان اوایل شب بخوابند.
• ممکن است اختلال خواب پرخوابى، ناشى از یک مشکل روحى مانند افسردگى باشد و بنابراین برای درمان آن باید به روان‏پزشک یا روانشناس مراجعه کنید.

گروه روانشناسی ستاره

[ad_2]
لینک منبع