اسکیزوفرنی (Schizophrenia) یک اختلال روانی شدید است که بر اثر علل زیستی و محیطی به وجود آمده و بر روی نحوه فکر و رفتار شخص اثر میگذارد.
آیا تاکنون فردی را در خیابان دیدهاید که زیر لب با خودش حرف بزند. ژستهای عجیب و غریب بگیرد و طوری عمل کند که انگار صداهایی را میشنود که هیچ کس دیگری نمیتواند بشنوند؟ شاید از خودتان پرسیده باشید چه مشکلی دارد؟ گرچه این گونه رفتارها میتوانند نشانه چند اختلال ازجمله واکنش به دارو باشند اما در خیلی از موارد نشانههای نوعی روانپریشی به نام اسکیزوفرنی هستند که بیش از یک درصد جمعیت بزرگسال به آن مبتلا میباشند. برای افراد عادی خیلی سخت است که از رفتارهای عجیب و غریب و حرفهای درهم و برهم افراد در حالت روانپریشی آشفته نشوند. به همین جهت افراد روانپریش از معمولاً توسط دیگران طرد میشوند و فرصت کمی برای تعامل اجتماعی دارند. در این مقاله با اسکیزوفرنی، نشانهها، درمان و انواع آن آشنا شوید.
اسکیزوفرنی (Schizophrenia) یا شیزوفرنی یک اختلال شدید روانی است که بر روی نحوه فکر و رفتار شخص اثر میگذارد. به نظر میرسد که افراد مبتلا به این اختلال ارتباط خود را با واقعیت از دست دادهاند. اگرچه شیزوفرنی به اندازه اختلالات روانی دیگر رایج نیست، اما علائم آن بسیار ناتوان کننده است. افراد مبتلا معمولاً توهم شنیداری، توهمهای جنون آمیز یا عجیب و غریب، یا تکلم و تفکر آشفته نشان میدهند، و با اختلال در عملکرد اجتماعی یا شغلی قابل توجهی همراه است.
علائم اسکیزوفرنی معمولا بین سنین 16 تا 30 سالگی شروع میشوند. در موارد نادر، کودکان نیز مبتلا به این اختلال میشوند. علائم این اختلال به سه دسته تقسیم میشوند: مثبت، منفی و شناختی.
1- علائم مثبت: علائم "مثبت" رفتارهای روان پریشی است که به طور کلی در افراد سالم مشاهده نمیشود. افرادی که دارای علائم مثبت هستند ممکن است برخی از جنبههای واقعیت را از دست بدهند. این علائم عبارتند از:
2- علائم منفی: علائم "منفی" با اختلالات عاطفی و رفتاری عادی همراه است. علائم عبارتند از:
کاهش گفتار
3- علائم شناختی: در برخی از بیماران علائم شناختی ناچیز هستند و برای برخی دیگر، شدیدتر میباشد و ممکن است بیماران تغییرات در حافظه و یا سایر جنبههای دیگر تفکر را نشان دهند.این علائم عبارتند از:
عوامل متعددی خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش میدهد.
1- ژنها و محیط: دانشمندان برای شناخت شیزوفرنی بر روی خانوادهها مطالعات طولانی مدت انجام دادند و معتقدند وجود یک شخص با این اختلال در خانواده احتمال ابتلا سایر اعضا را بالا میبرد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا وجود دارند که اعضای خانواده آنها اختلال ندارند و برعکس، بسیاری از افراد سالم با یک یا چند عضو خانوادگی مبتلا به اختلال، مبتلا به این اختلال نمیشوند. دانشمندان معتقدند که بسیاری از ژنهای مختلف ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند، اما هیچ ژنی به تنهایی باعث ایجاد اختلال در فرد نمیشود. هنوز نمیتوان از اطلاعات ژنتیکی برای پیشبینی این بیماری استفاده کرد.
2- عوامل محیطی: دانشمندان معتقدند که برای ایجاد اسکیزوفرنی تعامل بین ژنها و جنبههای محیطی ضروری است. برخی از عوامل محیطی عبارتند از:
3- تفاوت در ساختار و شیمی مغز: دانشمندان بر این باورند که عدم تعادل در واکنشهای شیمیایی مرتبط با مغز شامل انتقال دهندههای عصبی (موادی که سلولهای مغز برای برقراری ارتباط با یکدیگر از آنها استفاده میکنند) دوپامین و گلوتامات و برخی دیگر از آنها، نقش اساسی را در اسکیزوفرنی ایفا میکنند.
برخی از محققین فکر میکنند مشکلات در هنگام رشد مغز قبل از تولد ممکن است به ارتباطات مغزی معیوب منجر شود. همچنین مغز نیز در طول بلوغ تغییرات بزرگی میکند و این تغییرات میتواند علائم روان پریشی را در افرادی که به علت ژنتیک یا اختلالات مغزی آسیب پذیر هستند، ایجاد کند.
کاتاتونیک: با رفتارهای حرکتی غیر عادی مشخص میشود. کاتاتونی حالتی است که در آن فرد نه حرکت میکند و نه به دیگران واکنش نشان میدهد.
نوع آشفته: نشانههایی از جمله گفتار آشفته، رفتار آشفته و عاطفه سطحی یا نامناسب را شامل میشود.
نوع پارانوئید: افراد مبتلا به نوع پارانویید به یک یا چند هذیان غیرعادی اشتغال ذهنی دارند یا اینکه دارای توهماتی هستند که با موضوع مورد آزار و اذیت قرار گرفتن ارتباط دارند اما گفتار یا رفتار آنها آشفته نیست.
نوع نامتمایز: فرد مجموعه نشانه های شیزوفرنی را آشکار می سازد ولی ملاک های پارانویید، کاتاتونیک، یا نوع آشفته را برآورده نمیکند.
نوع باقی مانده: این اصطلاح در مورد مبتلایانی به کار میرود که مبتلا به اسکیزوفرنی تشخیص داده شدهاند و علایم طولانی اختلال دیگری غیر از نشانههای روانپریشی را نشان میدهند.
از آنجا که علل این اختلال هنوز ناشناخته است، درمانها متمرکز بر حذف علائم بیماری میباشد و شامل موارد زیر میشود:
1- استفاده از داروهای ضد روانپریشی
داروهای ضد روانپریشی معمولا به صورت قرص یا شربت و یا تزریق مصرف میشوند. برخی از افراد وقتی که شروع به مصرف دارو میکنند عوارض جانبی دارند، اما اغلب عوارض جانبی پس از چند روز از بین میروند. پزشکان و بیماران میتوانند برای پیدا کردن بهترین دارو یا ترکیب دارو و دوز مناسب با یکدیگر کار کنند.
2- درمانهای روان شناختی
درمانهای روانشناختی برای بیمارانی مفید است که قبل از آن شروع به استفاده از داروهای ضد روانپریشی کرده باشند. یادگیری و استفاده از مهارتهای مقابلهای برای مقابله با چالشهای روزمره اسکیزوفرنیا به افراد کمک میکند تا اهداف زندگی خود مانند حضور در مدرسه یا کار را دنبال کنند. افرادی که در درمان منظم روان شناختی مشارکت دارند، احتمال بازگشت بیماری و یا بستری شدن در آنان بسیار کاهش مییابد.
3- مراقبتهای تخصصی هماهنگ (CSC)
این مدل درمان، ادغام درمان دارویی، درمانهای روانی-اجتماعی، دخالت خانواده، و حمایتهای آموزشی و شغلی است و هدف آن کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی میباشد. مدلهای جامع درمان عمدتاً فنون رفتاری و مداخلههای اجتماعی فرهنگی را شامل میشوند که بر محیط درمانی و خانواده درمانی تمرکز دارند.
مراقبت و حمایت از کسانی که مبتلا به این اختلال هستند سخت است. برقراری ارتباط و پاسخ گویی به کسی که اظهارات عجیب و غریب یا نادرست را بیان میکند بسیار مشکل میباشد. برخی از مواردی که میتوانید برای کمک به عزیزانتان انجام دهید عبارتند از:
گروه روانشناسی ستاره
به گزارش ایران ناز پرده بکارت که در ورودی دهانه رحم واژن بانوان وجود دارد معمولا با نزدیکی جنسی از واژن ، از بین میرود . (broken hymen) یا پرده بکارت پاره شده بعد از دخول جنسی اتفاق میافتد . دوشیزگی وباکره به چه معناست؟ باکره کسی ست که به هیچ عنوان رابطه جنسی نداشته است وپرده بکارت او سالم وبدون پارگی میباشد.
پرده بکارت یک فلپ چسبناک کوچک وظریفی ست که ۱۰تا۲۰درصد دهانه واژن را بلوکه میکند وقسمتی از اندام تناسلی را پوشش میدهد ودر چهارمین ماه بارداری در۹۹٫۹درصد جنین دختر تشکیل میشود.وبعد از تولد تا زمانیکه مقاربت ونزدیکی جنسی ویا نفوذ شیئ به واژن صورت نگرفته باشد پاره نمیشود.
دخترانیکه به طور فعال ورزش میکنندیا از تامپون استفاده میکنند ممکن است دیگر پرده بکارت نداشته باشند.هنگامیکه پرده بکارت پاره میشود ممکن است با درد و خونریزی همراه باشد.اگر پارگی پرده بکارت بدلیل نزدیکی جنسی نباشد ممکن است خودبخود به حالت عادی برگردد.
دربسیاری فرهنگها پرده بکارت با خلوص یک زن درارتباط است. پرده بکارت غشایی بسیار حساس و نازک دارد و با کوچکترین تحریک اسیب پذیر می باشد. گرچه تحریکات کوچک و مختصراسیب کامل به پرده بکارت نمی رساند ولی باعث خراشیدگی بکارت میشود وهمین اسیب جزئی قابل تشخیص است و سبب حساس شدن آن و احتمال پارگی پرده بکارت وجود دارد.
نکاتی درباره چگونگی پارگی پرده بکارت
۱-هیچکس دقیقا نمیداند چرا یک دختر با پرده بکارت متولد میشود انچه همه مامی دانیم اینست که در هنگام تولد دختران با یک غشائ پرده ای شکل نازک بدنیا میایند که با افزایش سن وتحولات هورمونی درحال تغییر وضخیم شدن میشود.
۲-در هنگام اولین ارتباط جنسی برخی دختران درد را تجربه میکنند زیرا پرده بکارت درحال پاره شدن است .شما ممکن است با این باور بزرگ شده باشید که پرده بکارت در اولین ارتباط جنسی پاره میشود .بنابراین شما درا ولین ارتباط توقع درد بزرگی دارید.بسیاری از دختران باور به ناخوشایندی ودرد در شب زفاف دارند و چون فکر میکنند چیزی در حال صدمه دیدن وپارگی ست احساس اضطراب وتنش که درنهایت جای خود را به درد میدهد
درصورت وجود خونریزی شدید با یک پزشک مشورت کنید و حتما تحت معاینه باشید.در زنانیکه فعالیت جنسی داشته اند بقایای پرده بکارت پاره شده را Carunculae Myrtiform کارنکولا میرتیفورم گویند.۴۴درصد از زنان در طی اولین نزدیکی درد وخونریزی ندارند.
۳-خونریزی همیشه دلیل بر پارگی پرده بکارت نیست بسیاری از همسران جوان وبی تجربه در اولین شب نزدیکی اقدام تند
وسریع وبدون پیشنوازی می کنند که در نتیجه ممکن است بافت اطراف واژن دچار پارگی و خونریزی شود.پرده بکارت ممکن است در طول یک کشش در نزدیکی سطحی جنسی پاره شود .بنابراین گاهی ممکن است حتی کوچکترین دست کاری باعث تخریب واسیب پرده بکارت شود.
۴-همیشه با خودارضایی واستمنا پرده بکارت پاره نمیشود .اگر خودارضایی فقط با تحریک لبیاها وکلیتوریس باشد صدمه ای به بکارت وارد نمیشود ولی اگر با وارد کردن انگشت یا هر چیزی به داخل واژن امکان پارگی پرده بکارت وجود دارد.
یک نکته مهم اینکه هرگونه نزدیکی جنسی ویا دستکاری بکارت حتی با انگشت حتی اگر پرده بکارت از نوع ارتجاعی باشد و پاره نشود توسط پزشک قابل تشخیص است. دختران بقدری از پارگی پرده بکارت ترس دارند که با کوچکترین اتفاق فکر میکنند که پرده آنها پاره می شود. مثلا خودارضایی ،و حتی فشار آب هنگام شستن خود ولی باید به آنها گفت که احتمال صدمه دیدن پرده در اینگونه موارد کم است .بهترین راه تشخیص پارگی پرده بکارت معاینه توسط ماما یا پزشک متخصص زنان است .
نحوه تشخیص پرده بکارت پاره شده
در کمتراز ۷۲ساعت از روی لبه های پارگی پرده میتوان تشخیص داد.لبه های پارگی در پرده بکارت معمولا زخمی وقرمز رنگ بوده واثار خون مردگی دران مشاهده می شود.
بعد از ۱هفته لبه های پاره شده از مخاط پرده بکارت پوشیده شده وبع از ۲هفته لبه های زخم رها میشوند ولبه های پارگی ازاد هستند و ازهم باز شده اند وهیچ وقت بهم جوش نمیخورند .وهیچ علامت تشخیصی برای اینکه پرده بکارت چگونه پاره شده است وجود ندارد.
در سالهای اخیر اعمال جراحی وترمیمی پرده بکارت افزایش یافته است از انجا که روند رابطه جنسی قبل ازدواج زیادشده وسن ازدواج بالا رفته است بسیاری از زنان دست به ترمیم پرده بکارت خود میزنند.تا باعث ایجاد یک ورودی کوچک در واژن شود.ترمیم پرده بکارت معمولا زمانی انجام میشود که هیچ راه حل دیگری وجود ندارد ویک تصمیم کاملا خصوصی میباشد.
ترمیم وجراحی پرده بکارت
عمل جراحی ترمیمی پرده بکارت میتواند به چنددلیل باشد.یا بدلیل ترمیم پرده بکارت پاره شده ویا بدلیل از بین بردن بافت اضافی بکارت بدون سوراخ ومسدود ورودی واژن است.
Hymenoplasty:اساسا هایمنوپلاستی یک جراحی زیبایی برای ترمیم پرده بکارت پاره شده است.برخی افراد این عمل را بدلایل شخصی ویا ازدواج مجدد ویا بعد از تجاوز جنسی انتخاب میکنند.در ترمیم پرده بکارت موقت یا alloplantبا چیدمان بقایای کارنکولا وفیوز لبه های غشا با هم در مدت کمتر از ۱ماه از تاریخ ازدواج انجام میشود بطوریکه بخیه داخلی کاملا ناپدید میشود .
Vaginoplasty:دراین عمل یک برش در واژن زده میشود ودوطرف غشا بهم بخیه زده میشود که کانال واژن تنگ تر میشود .این عملیات ترمیم بین ۱تا۲ ساعت انجام میشود وبه مدت زمان بیشتری برای احیا نیاز دارد.
Hymenectomy:هایمنکتومی برای باز کردن لبه های پرده بکارت بسته شده یا مسدود است که اجازه خروج خون قاعدگی وترشحات واژن را نمیدهد وبا یک برش صلیبی شکل اقدام به باز کردن پرده بکارت می کنند.